FORUM MIŁOŚNIKÓW PISMA ŚWIĘTEGO

[małyfilozof]

Miły Henryku pozwolę odpowiedzieć na zadane jedno z pytań, które zamieściłeś (może nie satysfakcjonuje odpowiedź, ale postaram się omówić w dalszych rozważaniach)

Potop w czasie i przestrzeni

''Wody bowiem podniosły się coraz bardziej nad ziemię, tak że zakryły wszystkie góry, które były pod niebem. Wody podniosły się więc piętnaście łokci nad górami i zakryły je'' Rdz.7,19-20 (BT)

Powyższy wers przekazuje nam dokładną informację o pionowym zasięgu Potopu i to globalnego, jest bowiem oczywiste, że Potop - jeśli zakrył choć tylko jedną z wysokich gór – musiał bezwarunkowo być katastrofą ogólno-ziemską, o wręcz przerażającym wydźwięku.
Nie jest możliwe zakrycie jednej wysokiej góry z pominięciem innych, ponieważ woda, jako normalne ciało fizyczne, zmierza do równowagi, czyli do przybrania położenie uwarunkowanego grawitacją ziemi, położenia ograniczonego od góry poziomem – powierzchnią prostopadłą do kierunku działania siły przyciągania.

Niektórzy komentarzy są zdania, że zwrot ''piętnaście łokci'' odnosi się nie tyle do głębokości na jaką były pogrążone ''wszystkie wysokie góry'', co raczej do głębokości zanurzenia arki, której wysokość wynosiła trzydzieści łokci (Rdz.6,15).
Gdyby góry były pogrążone mniej niż piętnaście łokci, arka mogłaby osiąść na którejś z nich jak na mieliźnie a nawet rozbić się o podwodne skały.
Wynika stąd interesujący problem wysokości przedpotopowych gór, które niewątpliwie były znacznie niższe niż obecne.
Wszelkie jednak próby matematycznego opracowania zagadnienia są skazane na niepowodzenie, gdyż Potop, to nie tylko zwiększenie się ilości wody na powierzchni ziemi, lecz także cały szereg innych zjawisk niemożliwych do uniknięcia w konkretne wzory obliczeniowe.

Jednakże nawet oderwana ''hydrologiczna'' implikacja Potopu, wynikająca z podniesienia się poziomu morza o niemniej dwa tysiące m, takie bowiem stwierdzono zanurzenie wielu gór podmorskich będących bez wątpienia niegdyś wyspami, prowadzi do interesującego wniosku, mianowicie że najwyższe przedpotopowe góry mogły nie przekraczać 1400 m wysokości ponad ówczesny poziom morza.
Jest to jednak czysto teoretyczna spekulacja, która może stanowić jedynie próbę zorientowania się w przedpotopowej topografii, ale która w żadnym wypadku nie może być adekwatnym obrazem zatopionego świata.

Planetę naszą nawiedzały i nawiedzają liczne powodzie, jedne niemal bez znaczenia, inne- niosące śmierć i zniszczenie. Jest oczywiste, że każda z tych katastrof powoduje zmiany na powierzchni ziemi.
Szybko płynące wody erodują znacznie ilości materiału skalnego i gleby, deponując je następnie w znaczne nawet oddalonych miejsc.
Każda jednak z tych powodzi przemija definitywnie po kilku, kilkunastu lub co najwyżej kilku dziesięciu dniach z wyjątkiem terenów o utrudnionym odpływie wody.

POTOP BIBLIJNY różni się od takich zalewów w sposób zasadniczy. Oto od wystąpienia opadów do zupełnego ustąpienia wód i obeschnięcia powierzchni ziemi upłynęło aż 370 dni – czyli przeszło rok.
Była, to zatem katastrofa nie mająca sobie równej.
Pierwszy atak wód trwał 40 dni, przy czym wody utrzymywały się na mniej więcej stałym poziomie przez dalsze 110 dni.
Opadanie wód i obsychanie powierzchni ziemi obejmowało okres prawie siedmiu i pół miesiąca od chwili zatrzymania się dopływu wód.

Relacja biblijna prezentuje nam dokładną chronologię tej bezprzykładnej katastrofy:150 dni ''podnosiła się'' i ''utrzymywała się''wód oraz 220 dni opadania.
Okres ''podnoszenia się'' i ''utrzymywania się'' wód, który stanowił pierwszy etap katastrofy, trwał w sumie 150 dni, czyli pełne pięć miesięcy.

Z relacji biblijnej wynika, że przez okres pierwszych 40 dni i nocy, po otwarciu się ''upustów nieba'', bez przerwy padał ulewny deszcz.
Są tu możliwe dwie alternatywne interpretacje, mianowicie, że albo Potop osiągnął swój najwyższy poziom po upływie 40 dni i utrzymywał się na tym poziomie przez dalszych 110, albo wody Potopu przybierały najintensywniej w pierwszych 40 dniach, zwalniając stopniowo tempo przyboru do końca 150 dni.
Skoro dopiero po 150 dniach zostały zamknięte ''upusty nieba'' i rezerwuary wodne ''Wielkiej Otchłani'' (Rdz.8,2), należy sądzić, że po pierwszym impresie, który trwał 40 dni, ulewa zaczęła słabnąć, przeradzając
się w normalny, powoli ustający deszcz.
Równocześnie został przerwany dopływ wód z ''Wielkiej Otchłani''. Odpowiedź na to pytanie, skąd pochodziły wody tej bezprecedensowej ulewy, leży zapewne w (Rdz.1,7), gdzie jest mowa o wodach ''ponad sklepieniem'' ( tu potwierdzam wypowiedź Nike , zamieszczoną w jednym z postów w tym wątku)
CDN

[Henryk]

Dziękuję za odpowiedź…

[małyfilozof]

Szanowny Henryk .
Dyskusja, którą prowadzimy jest imponująca, przedstawiasz wiele spraw związanych z Potopem w subtelny, konkretnym podejściem.
Wymiana obopólna zdań na palecie wątku jest nad wyraz godna podziwu, bez wstawek jak np.: upierania się przy swoim, zarzucania bezmyślność czy fantazja dyskutanta, oraz bez mocnych epitetów - jestem pod wielkim wrażeniem z przebiegu i wymiany naszych argumentów ( stwierdzam, tak prywatnie )
Pozwolę z mojej strony na dalszą śmiałą wypowiedź myśli.

Ustępowanie wód POTOPU

Po 150 dniach wody zaczęły ustępować, a sprawozdanie donosi, że w tym momencie arka '' osiadła na górach Ararat''.
Odtąd zaczyna się ciągły proces ustępowania wód, proces, którego mechanizm wynikał bez wątpienia dążenia skorupy ziemskiej do osiągnięcia nowego stanu równowagi izostatycznej.
Kluczem do zrozumienia tego problemu są dwie istotne wzmianki, jakie napotykamy w biblijnej relacji:
'' Miesiąca siódmego, siedemnastego dnia miesiąca arka osiadła na górach Ararat'' Rdz.8,4 (BT)
oraz ''Woda wciąż opadała aż do miesiąca dziesiątego. W pierwszym dniu miesiąca dziesiątego ukazały się szczyty gór'' Rdz.8,5 (BT)

Siedemnasty dzień siódmego miesiąca jest dniem, w którym upływa 150 dni ''podnoszenia się wód''.
W tym samym dniu arka osiada na jednym z zatopionych szczytów górskich.
Opadanie wód trwa przez cały czas, aż wreszcie po 74 dniach sprawozdawca ma podstawę do odnotowania, że pierwszego dnia miesiąca dziesiątego ''ukazały się szczyty gór''.
Nie znaczy to oczywiście, że szczyty te ukazały się wszystkie równocześnie, ponieważ kolejność ich wynurzenia zależała od ich bezwzględnej wysokości, wobec czego nie ulega kwestii, że najpierw wynurzyły się najwyższe, a po nich kolejno coraz niższe.
Jednym z tych najwyższych szczytów – może najwyższym – niewątpliwie był ten, na którym osiadła arka.
Jeżeli w ciągu 74 dni stały się widoczne szczyty zapewne wiele gór, to śmiało można powiedzieć o większości wyższych szczytów.
Sugeruje to pewne wnioski o tempie opadania wód i tu napotykamy pierwszą poważniejszą kontrowersję:
POTOP LOKALNY czy GLOBALNY?

Zwolennicy powolnego opadania wód, twierdzą, że opadały one podczas tych 74 dni o głębokość zanurzenia arki. Obrońcy lokalnego potopu sugerują ponadto, że po tych 74 dniach ukazały się nie góry, a suchy ląd, który stał się widoczny, gdy tylko wody opadły o głębokość zanurzenia arki.

Nie zgadza się to z relacją biblijną, ponieważ Księga Rodzaju 8,4 wyraźnie stwierdza, że arka ''osiadła na górach'', a nie na rozległej równinie, co więcej, epizod z krukiem miał miejsce po 40 dniach od ''ukazania się szczytów gór'' i po 114 dniach od momentu zgruntowania arki.
Biblia donosi, że ''kruk wylatywał i zaraz wracał '' tak długo, aż znalazł w zasięgu lotu suchy skrawek ziemi i być może coś do jedzenia na nim. EPIZOT TEN TRWAŁ 7 DNI.
Wypuszczenie kruka miało na celu dowiedzenie się, czy ukazał się już suchy ląd czy nie, a jeżeli tak, to jak daleko od arki.

Trzykrotne wypuszczenie gołębicy w siedmiodniowych odstępach czasu wyjawia Noemu, że nie tylko ukazał się suchy ląd, ale zaczyna się pojawiać roślinność, a gdy wypuszczona po raz trzeci gołębica nie wraca, znaczy to, że znalazła warunki do egzystencji poza arką.
Wypuszczenie kruka, który po siedmiu dniach ostatecznie opuścił arkę, musiało zatem nastąpić w czasie, gdy wyższe partie lądów już się wynurzyły z wody.
Wynika stąd, że po 74 dniach opadania wód poziom ich obniżył się już o setki metrów, oraz słowa ''ukazały się szczyty gór'', odnoszą się do wynurzonych z wody wielu szczytów o różnych wysokościach, nawet stosunkowo niewielkich, zwłaszcza iż należy się domyślać, że po 40 dniach kruk a dalszych 21 dniach gołębica znalazła warunki do życia na przeschniętym ladzie, być może o charakterze wyżynnym, lecz z pewnością nie na urwistych skałach masywu ''gór Ararat''.

Nie można ponadto pominąć istotnego faktu, że za drugim razem gołębica przyniosła gałązkę oliwną, która na skutek znacznego ochłodzenia atmosfery po Potopie nie mogłaby wyrosnąć na dużej wysokości.
Musiała przy tym wyrosnąć dość szybko, a więc w odpowiedniej temperaturze, wydaje się, że nie niżej niż 1000 m n.p.m.
W świetle powyższych rozważań staje się oczywiste, że koncepcja potopu lokalnego nie odpowiada biblijnej relacji.
Katastrofizm nie potrzebuje ''oceanów czasu'' na nagłe i nieoczekiwane wydarzenia, które mogą zaistnieć w każdej chwili i spowodować nieobliczalne skutki.
Katastrofista nie ma więc potrzeby operowania milionami lat – wystarczą mu zupełnie tysiące, setki, a nawet pojedyncze lata.
Katastroficzne trzęsienie ziemi można umieścić w czasie i określić jego trwanie z dokładnością do minuty a nawet sekund, przy czym żadne aktualistyczne procesy w zasadzie nie dają podstaw do przewidywania tego zjawiska. Jest to typowe dla katastrofizmu w ogólności. WŁAŚNIE TAK NASTĄPIŁ POTOP

Wody Potopu

Egzegeci Biblii (Zajmują się naukową interpretacją treści Biblii. Posługując się filologiczną analizą poszczególnych wierszy, zdań i słów, dąży do integralnego zrozumienia tekstu). przeważnie ograniczają się do kojarzenia wód Potopu z ''z otwarciem upustów nieba'', sprowadzając jego bezpośrednią przyczynę do gigantycznej ulewy trwającej 40 dni i 40 nocy.
Jednak wers biblijny, który mówi o pochodzeniu wód Potopu, wyraźnie wskazuje nie na jedno lecz na DWA źródła wód.
''W roku sześćsetnym życia Noego, w drugim miesiącu roku, siedemnastego dnia miesiąca, w tym właśnie dniu trysnęły z hukiem wszystkie źródła Wielkiej Otchłani i otworzyły się upusty niebios'' Rdz.7,11 (BT), (wyróżnik autora)
Interpretacja Potopu jako zalewu spowodowanego wyłącznie opadami wyklucza jego uniwersalność, ponieważ ilość wody atmosferycznej nie mogła przekraczać wartości bezpiecznej dla życia ludzkiego, a to ze względu na istnienie pewnego granicznego ciśnienia atmosferycznego, które w prawdzie przed Potopem mogło być nieco wyższe od obecnego.

Jeżeli jeszcze uświadomimy sobie, że owe ''źródła Wielkiej Otchłani'' zostały ''przerwane'' (Bg), to stanie się jasne, że wylew wód nastąpił wskutek pęknięcia skorupy ziemskiej i wypiętrzeń na dnie basenów oceanicznych oraz, być może uwolnienia wód juwenilnych (są to wody znajdujące się na dużych głębokościach pod powierzchnią ziemi ), uwięzionych dotąd pod wielkim ciśnieniem w skalnych tejże skorupy ziemskiej lub nawet płaszcza magmowego w wysokiej temperaturze i zapewne częściowo pod postacią pary, która skraplając się, mogła uzupełnić potopowa ulewę.
Zjawiska te nie były, rzecz jasna, ograniczone do jednego dnia, bowiem Księga Rodzaju 8,2 wspomina o zamknięciu ''źródeł Wielkiej Otchłani'' po upływie 150 dni od ich otwarcia.

Wynika stąd, że gigantyczne masy wody mogły wtargnąć na lądy i zatopić je wraz z najwyższymi ówcześnie górami.
Nie trudno wyobrazić sobie przerażająco bezkresny ocean, na którym nie ma niczego, na czym mogłoby się zatrzymać oko, zamglony, targany huraganami i sieczony nieokiełzaną potęgą nawałnicy przez półtora miesiąca bez najmniejszej przerwy.
Na tej rozszalałej toni unosi się wątła i zagubiona wśród grzywiastych bałwanów drewniana łupina z ośmioma wystraszonymi osobami i kilkoma setkami również strwożonych zwierząt na pokładzie – jedynymi
żywymi istotami lądowymi, jakie pozostały na całym globie ziemskim.
Ocean ten utrzymywał się przez pełne pięć miesięcy, aż wreszcie dno arki zaszurało o skały, arka przestała się kołysać na falach i spoczęła nieruchomo na jednej z armeńskich gór, zwiastując początek końca tego bezprzykładnego kataklizmu.
CDN

[Henryk]

[małyfilozof]

[Pokoja]

[małyfilozof]

Witaj Pokoja - świetnie zabierając głos w temacie, przedstawiasz punkt widzenia z innej strony , cenna lekcja

[Henryk]

I ja jestem pod wrażeniem tego co pisze małyfilozof.
Oczywiście moje myśli są podobne, o ile nawet nie takie same!

[Pokoja]

[Henryk]

[małyfilozof]

Henryk , na wszystko przyjdzie czas, obecnie jestem w ''ukropie'', przymierzam się do napisania postu, ale coś wyskoczy jak ''Mikołaj '' z komina, wieczorem postaram się postukać w klawiaturę najpóźniej jurto na spokojnie - pozdrawiam

[Henryk]

[Fedorowicz]

[nike]

OOOO no i już wszystko wiecie.

kazn.Sal.BG----Wszystkiego tego doświadczył mądrością, i rzekłem: Będę mądrym; ale się mądrość oddaliła ode mnie.

Mat.BG---11:25-----W on czas odpowiadając Jezus, rzekł: Wysławiam cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi! żeś te rzeczy zakrył przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je niemowlątkom.

[małyfilozof]

HENRYK , serdecznie dziękuję za miłe, pokrzepiające publiczne wyrażenie o moich ''wypocinach'' w przedstawianym temacie.
****************************
POKOJA , cyt. z Twojego postu: ''W jakimś znaczeniu można uznać, że przedstawiam punkt widzenia z innej strony, ale uczyniłem to w tym celu, aby wskazać na możliwość wyjaśnienia, skąd się wzięły ŹRÓDŁA WIELKIEJ OTCHŁANI z Rdz. 7:11.''
***** ***** ****** *****
Nike na wątku mamy ''alfe i omegę'', więc nie dziwię się takiej interpretacji
***** ***** *****


Postaram naświetlić również pojęcie, które uważam - twierdząc, że jest rzetelne:
Jeżeli Księga Rodzaju i inne księgi Biblii są, z czym zgadza się większość archeologów i historyków, relacją o rzeczywistych wydarzeniach, co oczywiście dotyczy również Potopu o uniwersalnym zasięgu, należy się spodziewać, że katastrofa ta pozostawiła wyraźnie ślady na całej powierzchni naszej planety.
Ponieważ z kolei każde zdarzenie i każde zjawisko fizyczne ma jakąś przyczynę, naturalnie również fizyczną, musiał ją mieć zarazem i biblijny potop.
Powódź o mniej lub bardziej lokalnym zasięgu może być rezultatem długotrwałych opadów, zwłaszcza w okolicach górskich i podgórskich, bądź fal wywołanych podmorskimi zaburzeniami tektonicznymi i wulkanicznymi, lub spadnięciem do oceanu znacznej wielkości meteorytu.
Tak więc spowodowany fizycznymi przyczynami Potop był w konsekwencji przyczyną skutków, jakie pozostawił po sobie. Skutków proporcjonalnych do rozmiaru katastrofy.

Gdzie należy szukać fizycznych przyczyn Potopu?
Skutków powinniśmy szukać przede wszystkim na ziemi, w atmosferze, hydrosferze, litosferze oraz w biosferze. Wynikłe z tej analizy wnioski rzutują na utarte kanony geologiczne, antropologiczne i pisane – kronikarskiej historii ziemi.
Rezultatem ''kosmicznych'' interwencji odpowiedzialnych m in. za biblijny Potop są według wszelkiego prawdopodobieństwa zagadkowe zjawiska astrofizyczne, świadczące o przejawach katastrofizmu w Układzie Słonecznym.

Jeżeli to możliwe, by ziemia napotkała na swej drodze wokół słońca komety i roje meteorytów, to nie można wykluczyć również jej spotkania z większym ciałem niebieskim, co musiałoby niewątpliwie wywołać potężne fale pływowe i to nie tylko w atmosferze i hydrosferze, lecz i w litosferze, która również jest swego rodzaju ''fluidem'' a w konsekwencji niewyobrażalne skutki na całej powierzchni ziemi a nawet wysoko ponad nią.
Gdyby zaś ciało to było zbudowane z lodu, a co więcej gdyby uległo całkowitemu rozłamaniu i następnie opadło na ziemię dzięki wyhamowaniu w górnych warstwach atmosfery, musiałoby to poważnie zakłócić jej (ziemi) równowagę termiczną.
Katastrofizm kosmiczny w naszym Układzie Słonecznym bez wątpienia mógł mieć wiele wspólnego z Potopem – przejawem katastrofizmu ziemskiego.
Są to jednak procesy wywierające ogromny wpływ na całą powierzchnię naszej planety z jej hydrosferą i biosferą włącznie, naukowo zupełnie odrębne, choć powiązane ze sobą na zasadzie
'' przyczyna - skutek''

Żyjemy na ziemi na co dzień ze zjawiskami fizycznymi dotyczącymi naszego środowiska, zarówno w jego aspekcie nieożywionym jak i biologicznym, toteż skutki Potopu są nam bliższe, niż jego przyczyny sięgające – być może – milionów kilometrów w głąb kosmicznych otchłani.
Słusznym więc będzie zastanowienie się nad widocznymi na ziemi skutkami Potopu i wynikającymi stąd wnioskami odnośnie do naukowo-filozoficznych poglądów panujących w dziedzinie geologii historycznej, prehistorii i historii oraz nad fizycznym obliczem naszej planety widzianej okiem człowieka XXI wieku.
(może czytelniku jesteś zaskoczony takim tokiem myślenia z mojej perspektywy)

Najważniejszym elementem naszego środowiska jest – obok hydrosfery – atmosfera, powietrze składające się z azotu, tlenu i niewielkiej domieszki innych gazów, powietrze, które jest warunkiem koniecznym naszej egzystencji.
Atmosferyczna otoczka naszej planety, mimo wielkiej przenikliwości, jest ''PŁASZCZEM'' ochraniającym biosferę przed wpływami zewnętrznymi z jednej strony a ucieczką ciepła w przestrzeń kosmiczną z drugiej.
Wiadomo z doświadczenia, że nawet nieznaczne zmiany biologiczne a zatem jeśli związane z katastrofą Potopu pływy atmosferyczne osiągnęły takie rozmiary, musiało to spowodować straszliwe spustoszenie w biosferze ziemi i to nawet w przypadku, gdyby katastrofa ta ograniczała się wyłącznie do zaburzeń atmosferycznych.

Biblijny opis warunków przed i po Potopie streszczony jest przez starożytnego pisarza w kilku zdaniach zanotowanych w Księdze Rodzaju:

''6 A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstanie sklepienie w środku wód i niechaj ono oddzieli jedne wody od drugich!» 7 Uczyniwszy to sklepienie, Bóg oddzielił wody pod sklepieniem od wód ponad sklepieniem; a gdy tak się stało, 8 Bóg nazwał to sklepienie niebem.'' Rdz.1,6-8 (BT)

''4 Oto są dzieje początków po stworzeniu nieba i ziemi.
Gdy Pan Bóg uczynił ziemię i niebo, 5 nie było jeszcze żadnego krzewu polnego na ziemi, ani żadna trawa polna jeszcze nie wzeszła - bo Pan Bóg nie zsyłał deszczu na ziemię i nie było człowieka, który by uprawiał ziemię 6 i rów kopał w ziemi, aby w ten sposób nawadniać całą powierzchnię gleby ...''
Rdz.2,5-6 (BT)

 ''13 Łuk mój kładę na obłoki, aby był znakiem przymierza między Mną a ziemią. 14 A gdy rozciągnę obłoki nad ziemią i gdy ukaże się ten łuk na obłokach, 15 wtedy wspomnę na moje przymierze, które zawarłem z wami i z wszelką istotą żywą, z każdym człowiekiem; i nie będzie już nigdy wód potopu na zniszczenie żadnego jestestwa.'' Rdz.9,13-15 (BT)

Z opisu tego wynikają trzy zasadnicze wnioski:

1. Po skropleniu się niewątpliwie znacznej ilości pary wodnej względnie podniesieniu się pułapu chmur wskutek wzrostu temperatury wielka jej ilość pozostawała jeszcze w górnych warstwach atmosfery, tworząc baldachim zawieszony wysoko ponad powierzchnią ziemi w – TERMOSFERZE.

2. Na i przy powierzchni ziemi znajdowała się wystarczająca ilość wody pozostającej w ciągłym obiegu między glebą a powietrzem, aby roślinność mogła się bujnie rozwijać, utrzymując zawartość tlenu w powietrzu na odpowiednim poziomie.
Nawilżanie gruntu odbywało się drogą opadania rosy, mgły bądź spokojnego lecz gęstego deszczu- mżawki, przy niewielkich, rzędu kilku stopni Celsiusza, wahaniach temperatury ustabilizowanej dzięki wysokiej wilgotności powietrza.

3. Dopiero po Potopie można obserwować zjawisko tęczy, będącej rezultatem rozszczepienia światła słonecznego w mikroskopijnych kropelkach wody.
Tęcza pojawia się zasadniczo po obfitych opadach deszczu, gdy powietrze jest czyste i o nieznacznej wilgotności, a więc gdy promienie słoneczne nie napotykają przeszkód na swej drodze.
Pojawienie się TĘCZY po Potopie świadczy o tym, że środowisko atmosferyczne uległo radykalnej zmianie i że ilość pary wodnej w powietrzu wydatnie spadła.

Ponadto pisarz Księgi Rodzaju odnotował ten fakt jako coś zupełnie nowego i dotąd nie znanego, podobnie jak były czymś zupełnie nowym daleko idące zmiany klimatyczne, o których jest mowa w Księdze Rodzaju gdzie czytamy o pojawieniu się '' mrozu i upału, lata i zimy, dnia i nocy''

''22 Będą zatem istniały, jak długo trwać będzie ziemia: siew i żniwo, mróz i upał, lato i zima, dzień i noc». '' Rdz.8.22 (BT)
wytłuszczenie prywatne

CDN

Ps. Na obecny czas postawię w prywatnym rozważaniu ''KROPKĘ" oczywiście nie zamykam tematu, lecz nie będę pisał z taką częstotliwością jak obecnie, uprzejmie zapraszam innych do wypowiadania myśli względem tego, jak fascynującego materiału biblijnego, będę nad wyraz wdzięczny czytelnikom tego postu i nie tylko …. - serdecznie pozdrawiam